Ngày 23-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Diễn đàn Kinh tế hợp tác, HTX năm 2022 với chủ đề "Chuyển đổi số - động lực phát triển kinh tế hợp tác, HTX trong kỷ nguyên mới gắn với thực hiện Nghị quyết 20 của Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới". Hội nghị do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp Văn phòng Chính phủ tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố.
Chỉ 1,5% HTX sử dụng phần mềm thông minh
Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, cho biết cả nước có 28.237 HTX, trong đó có 18.785 HTX nông nghiệp, 9.452 HTX phi nông nghiệp. Theo ông Bảo, hiện còn nhiều thách thức trong chuyển đổi số khi chỉ có 240 HTX sử dụng phần mềm quản lý và sản xuất thông minh trong số 1.718 HTX ứng dụng công nghệ cao, tương đương 1,5%. Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số còn hạn chế; hệ thống công nghệ thông tin và hạ tầng số chưa đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, gây khó khăn cho việc kết nối giữa các HTX, doanh nghiệp (DN) và các cơ quan quản lý nhà nước...
Từ thực tế trên, ông Nguyễn Ngọc Bảo kiến nghị nhà nước xây dựng một nền tảng hệ sinh thái số dùng chung cho các HTX để hỗ trợ chi phí đầu tư ban đầu. Các bộ, ngành nghiên cứu, ban hành hướng dẫn về chuyển đổi số cho HTX theo chuyên ngành, lĩnh vực thuộc sự quản lý, điều hành của từng bộ, ngành.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với các đại biểu dự Diễn đàn Kinh tế hợp tác, HTX năm 2022 diễn ra ngày 23-9. Ảnh: NHẬT BẮC
Ông Phạm Ngọc Thạch, Chủ tịch HĐQT HTX Sunfood Đà Lạt, cho hay quá trình chuyển đổi số của HTX này đang gặp không ít khó khăn do nguồn vốn có hạn, các bước chuyển đổi không đồng bộ, làm hạn chế hiệu quả đầu tư. "Theo Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, DN được hỗ trợ tối đa 50% chi phí thuê giải pháp chuyển đổi số, hỗ trợ tối đa 50% chi phí giá trị hợp đồng tư vấn giải pháp chuyển đổi số... nhưng HTX không được hỗ trợ. Chúng tôi mong muốn HTX cũng phải được hưởng hỗ trợ ít nhất bằng DN nhỏ và vừa" - ông Thạch bày tỏ.
Thay đổi nhận thức
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chuyển đổi số giúp công khai, minh bạch, bình đẳng; giảm chi phí đầu vào, hạ giá thành sản phẩm; giảm thủ tục hành chính, phiền hà cho người dân và DN. Chuyển đổi số sẽ là công cụ quan trọng để phát triển và chuyển đổi mô hình kinh tế HTX một cách linh hoạt, phù hợp, đạt hiệu quả cao, tiết giảm chi phí, tối ưu nguồn lực; giúp các HTX tiếp cận nhanh với thị trường và gắn với chuỗi giá trị. "Chuyển đổi số là chìa khóa để mở ra trang mới trong phương thức quản lý, hoạt động của mô hình kinh tế HTX. Người giữ chìa khóa là những nhà quản lý, vận hành, tập thể, cá nhân... với khát vọng và tâm huyết đổi mới" - Thủ tướng nói thêm.
Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố… thay đổi nhận thức, tư duy về chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước về kinh tế hợp tác, HTX trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển; coi đây là nhiệm vụ trong tâm, cốt lõi gắn với đổi mới quản lý và phương thức hoạt động của mô hình kinh tế này.
Thủ tướng cũng yêu cầu sớm xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo khuôn khổ pháp lý phù hợp, thúc đẩy sáng tạo, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, có tầm nhìn dài hạn để kinh tế hợp tác, HTX phát triển nhanh và bền vững. Các bộ, ngành, địa phương rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất, sửa đổi các quy định còn bất cập, cản trở phát triển của kinh tế tập thể, HTX. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ, thu hút nguồn lực, ứng dụng khoa học - công nghệ, mở rộng thị trường cho khu vực kinh tế tập thể.
Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp các cơ quan tiếp ý kiến góp ý để hoàn thiện, trình ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ để làm cơ sở đôn đốc, giám sát các bộ, ngành, địa phương cụ thể hóa những giải pháp đã được thống nhất; thực hiện các nhiệm vụ phát triển HTX gắn với thực hiện Nghị quyết 20.
Thủ tướng cũng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương hoàn thiện và trình Thủ tướng phê duyệt Chương trình hỗ trợ chuyển đổi số trong khu vực DN, HTX, hộ kinh doanh. Trong dài hạn, ngay khi Luật HTX năm 2012 được sửa đổi, các bộ ngành, địa phương xây dựng và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển kinh tế tập thể trên phạm vi toàn quốc và bảo đảm nguồn lực để thực hiện chương trình.
Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương hướng dẫn các tổ chức kinh tế tập thể có dự án ứng dụng, nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được vay vốn trung và dài hạn từ Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và của các bộ, ngành, địa phương.
Chủ động chuyển đổi số
Thủ tướng lưu ý các HTX với tư cách là tổ chức kinh tế tự chủ phải chủ động điều chỉnh phương thức hoạt động sản xuất - kinh doanh, chuyển đổi số mạnh mẽ để tồn tại và phát triển, không trông chờ, ỷ lại vào nhà nước, gắn với tăng cường năng lực quản trị HTX theo hướng công khai, minh bạch, chủ động thích ứng bối cảnh, xu hướng phát triển mới...
Liên minh HTX các cấp phải vào cuộc sâu hơn, khảo sát và tư vấn phương án chuyển đổi số phù hợp cho các HTX; hướng dẫn các thủ tục giúp HTX tăng khả năng tiếp cận chính sách hỗ trợ của nhà nước.
